Тываның Чазааның  даргазы  Шолбан Кара-оол Япониядан аалдап келген хөгжүмчүлер - биле ужурашкан. Улуг хай - халаптыг чер шимчээшкининиң уржуундан хөй санныг  кижи чидириглеринге таварышкан төрээн черинден келген хөгжүмчүлер таварыштыр япон чонга ханы кажыыдалын илередип, онза байдалды чүрээнге чоок хүлээп алганын,  Тываның талазындан дузалапкы дег арга тургустунуп келзе, артык  айтырыг кажан - даа турбазын Шолбан Кара - оол айыткан.  Даң хаяазының чурттундан   келген үш аалчыларывыс – Макигами Коичи, Удаи Шика болгаш Юанагия Кохару “Япония - Тыва”  ассоциациязының  кежигүннери.  Тываже  эрткен чылын чаа ажыттынган  тыва - япон найырал  төвү “Каргыраа”- ның  удуртукчузу Откун Достайның чалалгазы - биле ийи чурттуң аразында культурлуг харылзааларны  быжыглаар сорулгалыг келгеннер. Хонсю ортулукка чер шимчээшкини болган соонда, дараазында хүн  Пекинни, Красноярскини таварып, Тываже углапканнар. Ындыг  шиитпири-биле, “сөглээн сөс, керткен ыяш”- деп тыва үлегер - домак хүн үнер чүкте онза үнелиг дээрзин, япон чоннуң аажы - чаңында  хүлээнген харыысалгазынга хамаарылгазын  бадыткааннар. Өске талазында аалчыларывыстың тыва чоннуң культуразынга сонуургалы улуг, ылаңгыя хөөмейге хандыкшыл оларны чаңгыс баг дег  доңнаан.

Макигами Коичи Атами хоорайның Сидзуоки префектуразында 1994 чылда - ла  ажыттынган  “ Япония - Тыва” ассоциациязының  президентизи,  Тывага чаңгыс эвес удаа  аалдап кээп турган. Ол 90 чылдарда Өвүр кожуунга  Тыва Улустуң хөөмейжизи Геннадий Туматтың чырыткылыг адынга эрттирип турган делегей чергелиг хөөмей шуулганнарының доктаамал киржикчизи болгаш лауреады, каргыраага онза хандыкшылдыг.  Макигами Коичиге хөөмей - сыгыт бүгү назынының ынакшылы,  эш - өңнүү  болган Откун Достайның  салдары-биле  “хөөмей - биле аарый бердим”- деп баштактанды.  Амгы үеде Макигами Коичи - сан чурттунда   ат - сураа алгый берген ансамбльдиг, тываларның бурун уран - чүүлү - хөөмей - сыгыт, каргырааны  чурттунда алдаржыдып, суртаалдап турар.  Кады келген  кыс эжи - Юанагия Кохару  20 чыл дургузунда япон улустуң хөгжүмүнүң ат - сураглыг башкызы Янагия Шичоунуң дузазы - биле   уран - чүүлдүң чажыттарын ажыткан, бо хүннерде Японияның Национал театрының хөгжүмчүзү.  “Кохару” деп атты   өөреткен башкызы  адап берген,  ындыг  хүндүткелдиң демдээн илереткен атты  өөреникчи бүрүзүнге бербес, шаңналдың бир янзы хевири болду. Юанагия Кохару  Чазак даргазы - биле ужуражылгаже  япон херээжен чоннуң  кедер хеп - сыны – кимонону кедип алгаш барган.  Удаи Шика - виолончелист, классиктиг хөгжүмден аңгыда, авангард, поп дээн чижектиг  хөгжүм угланыышкыннарын   күүседиринге сундулуг. 2009 чылда Японияга “Алдын CD”-деп Дээди шаңналга төлептиг болган.

Шолбан Кара - оол  япон аалчыларынга хөөмей - сыгытты бүдүн Россияга болгаш делегейге  алдаржыдар, тыва чоннуң хей - аъдын бедидер сорулгалыг чарлааны “Игил чылының” дугайында, черле хөөмей тыва кижиниң оран - делегейже көрүжүнде кандыг рольду ойнап турарын  тайылбырлап берген.  Чазак даргазының  кабинединиң эң - не хүндүткелдиг чери - дөрде аскан  игилди хөгжүмчүлер аажок сонуургааннар.  Өске талазында, Шолбан Кара-оол боду япон культура - биле  чоок  таныш, студент чылдарында дээди эртем - билиин чөөн чүк улузунуң шажын - чүдүлгези болгаш философиязының дугайында диплом ажылын чедиишкинниг камгалап  алган. Чурт баштыңының допчу - намдарында каратеге ССРЭ чемпионадынга мөңгүн медаль чаалап ап турган барымдаа база турганын сагындырып каалы.

Ужуражылга чылыг - чымчак байдалга эрткен.  Чазак даргазы япон-тыва харылзааларны оон - даа шуудадып, аңаа идиг бээри - биле  “Каргыраа” төвүнге, бо чылын ажыглалга киирдинер Улустуң чаагай - чаңчылдар төвүнге  аңгы офисти үндүрүп бээрин шиитпирлээн. Тыва уран - чүүлге ол хире сонуургалдыг япон хөгжүмчүлерге   бүгү талазындан деткимче кадарын, оларга орук кезээде ажык болурун бүзүредип,  оларның аай - дедир орук - чирик  шүүделин долузу - биле  дуглап бээр болган.

Оон аңгыда, Тывага туризм чылында боттандырган хемчеглерниң бирээзи - чаа ажыглалга кирген  чаагайжыттынган өг хоорайжыгаш “Алдын - Булак” аттыг турисчи комплексче  чалаан. 

Япон артистер  март 16 - да  Буян - Бадыргы  аалчылар бажынының  конференц - залынга баштайгы көрүкчүлери-биле таныжып, уран-чүүлүн бараалгатканнар. Улаштыр март 18 - те Улусчу чогаадылга бажыңынга Тываның билдингир хөөмейжилери, Японияның янзы - бүрү хоорайларынга оюн - тоглаазын үндүрүп чораан артистер - биле кады “Кызыгаар чок хөгжүм” деп улуг концертти көргүзерлер. Чазак Даргазы  япон - тыва найыралдың  байырлалын  улуг когаралга таварышкан япон чонга өмек  - дузалыг, ачы - буян  чедирилгелиг угланыышкынныг эрттирер болгаш концерт үндүргени дээш хөлезин тыртпазын айыткан.